Het ziet er uit als de zee, maar het is een enorm groot meer, met een oppervlaktevan 29.600 km², vol met heerlijk koel kristalhelder water. Dat is Lake Malawi. Wat een pracht.
Om in te springen voor een verfrissende duik, een stukje te peddelen in een kano, om met duikbril en snorkel de onderwaterwereld met heel veel kleine fel gekleurde visjes te zien of gewoon om gedachteloos over uit te staren.
Ik ben naar Malawi gekomen om NGO Health in Motion (HIM) te ondersteunen. HIM is 4 jaar geleden opgericht door Christa Roby.
Doel is preventie van lage rugpijn. HIM heeft binnen afgelegen dorpen lokale mensen opgeleid om aan hun eigen mensen voorlichting te geven waar die pijn vandaan komt en hoe je dit kunt voorkomen. Door niet alles met gestrekte benen te doen maar door je knieën te zakken. Om een steel aan een bezem te maken zodat je niet gebukt hoeft te bezemen. Om een tafel te gebruiken voor de was en de afwas zodat je niet alles van de grond af hoeft te doen. Door op een stoel te gaan zitten in plaats van op de grond met gestrekte benen. Door til technieken te leren. Klinkt gemakkelijk en logisch zou je denken, maar de cultuur hier is anders en het kost tijd en moeite om dit te veranderen.
Ik ben een aantal keren mee geweest naar de totaal 7 dorpen die deelnemen aan het project. Dit zijn bijna allemaal afgelegen dorpen, zonder elektriciteit en afgesneden van de bewoonde wereld. Het is wederom heel bijzonder om dit mee te maken. Ik kom op plekken die echt niet voor de hand liggen. Binnen elk dorp hebben een aantal mensen de training gevolgd die door HIM is gegeven. Deze 'opleiders' moeten de mensen binnen hun eigen dorp leren lage rugpijn te voorkomen. Daarnaast worden in deze dorpen ook een aantal oudere mensen met gewrichtsklachten door HIM behandeld, de zogenaamde chronische thuiszorg. Het liedje 'Head, shoulders, knees and toes' is heelerg leuk om het door je knieën zakken te promoten. Uiteraard uitgevoerd in Tonga, de lokale taal.
Helaas zijn Christa en ik zijn geen goede match, wat best lastig is als je naast het samen werken ook nog bij elkaar in huis woont. Hoewel ik het project erg bewonder en ik het heel bijzonder vind om dit alles van zo dicht bij mee te maken heb ik, na bijna 3 weken, toch besloten om verder te reizen.
Maar eerst heb ik Kwacha’s nodig. Aangezien er in Nkhata Bay geen geschikte geldautomaat te vinden is, ga ik vandaag naar Mzuzu, ongeveer 45 km verder op. Wat een avontuur op zich is. Vervoer gaat hier met een shared taxi. Eigenlijk iedereen die hier een auto heeft is een shared taxi. Het zijn hier allemaal heel kleine automatisch geschakelde Toyota autootjes met 2 rijen stoelen achterin, die de hele dag heen en weer rijden op de enige weg van Mzuzu naar Nkhata Bay, wat een verassend mooie geasfalteerde weg is.
Net als in elk Afrikaans land wordt ook hier de auto vol geprakt. Uiteindelijk zitten we met 9 mensen plus tassen en wat al niet meer én een krat met dooie vis… in het autootje. De weg is een mooie slingerende weg, heuvel op en heuvel af, om uiteindelijk te eindigen in Mzuzu, wat ongeveer 1000 meter hoger ligt dan Nkhata Bay. Heuvel op trekt het autootje amper, heuvel af gaan we met een rotvaart. Gaat ook nog wel eens mis, te zien aan de autowrakken langs de kant van de weg. Halverwege verliezen we nog bijna de krat met vis, want de achterklep kon niet meer dicht en toen brak het touwtje waar die mee vastgemaakt zat. Maar gelukkig gaat het goed, komt vast door het uitgebreide gebed wat een van de vrouwelijke passagiers heeft gehouden voor we vertrokken, waardoor we nog 10 minuten langer in een veel te vol en heet autootje zaten, want bidden en rijden gaat niet samen.
Omdat ik Lake Malawi zo fascinerend mooi vind reis ik verder met de illala ferry naar Likoma Island. De ferry is uiteraard vergane glorie. Het onderste dek is stampvol met mensen en goederen en het is er bloedheet. Zo vol dat ik er bijna niet doorheen kom met mijn 2 rugzakken.
Op het bovendek is het ook behoorlijk vol met mensen en spullen. Mij was aangeraden een slaaphut te boeken, ik snap nu waarom.
De ferry vertrekt ’s avonds om 22:00 uur en doet eerst Chizumulu Island aan om 01:00 uur ’s nachts. Het water is niet diep genoeg om aan te meren dus alles en iedereen wordt afgevoerd via houten sloepen. Dit neemt ruim 4 uur in beslag. Om 07:00 uur komen we aan op Likoma. Ook daar is geen haven… en het waait. Best wel hard, echt hoge golven. Waarschijnlijk kijk ik toch niet heel relaxed naar dit gebeuren, twee oudere vrouwen staan me een beetje uit te lachen maar zijn wel zo lief om mij op sleeptouw te nemen. Zij zorgen dat mijn backpack eerst in de sloep wordt gezet. Daarna gaan we één dek lager om via een enorme afstap in de sloep te stappen, nou ja, stappen…. ik word er min of meer door 8 paar handen in gesleurd. Het gaat echt heel erg te keer, er komen af en toe flinke golven water de sloep in, maar niemand maakt zich druk, dus dat doe ik dan ook maar niet.
Likoma Island is prachtig, ruig, onherbergzaam, met veel rotsen en heel veel enorm grote baobabs. Ik heb een huisje gehuurd in Ulisa Bay met uitzicht op het meer en de bijbehorende sundowners. Het is hier heel erg rustig, ik blijk de enige gast te zijn. Het eiland leeft voornamelijk van de visserij. Verder is er niet veel ‘te doen’ op het eiland. Behalve dat hier een enorm grote anglicaanse kathedraal staat, the Cathedral of St. Peters, gebouwd in 1911. Er zijn een 5-tal lodges, maar toerisme komt hier nog niet echt van de grond. Ik ben de afgelopen 3 maanden continue in gezelschap van anderen geweest, dus best lekker even alleen. Heel veel zwemmen, eindelijk tijd om te lezen, te schrijven en foto’s en videos maken.
Dinsdag stap ik weer aan boord van de illala ferry, voor een 2-daagse tocht richting het zuiden naar Monkey Bay voor een volgend Workaway project.
Malawi
Malawi is een van de armste landen ter wereld. Bijna 70% van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Met name vrouwen op het platteland worden hierdoor hard geraakt. Daarbij heeft 10% van de mensen hiv/aids en er is een groot tekort aan medisch personeel. De scholen in Malawi verkeren in bedroevende staat. Overvolle klaslokalen, ongeschoolde leraren en verouderde lesmaterialen zijn eerder regel dan uitzondering. Deze omstandigheden maken het bijna onmogelijk voor de bevolking om uit de armoe
Armoede
Armoede is de oorzaak van bijna alle uitdagingen waarmee de mensen in Malawi geconfronteerd worden. Kleine boeren hebben te weinig geld om te investeren in bijvoorbeeld gereedschap of zaden. Hierdoor is het voor hen moeilijk om hun situatie te verbeteren. Dit wordt nog eens verergerd door droogtes en overstromingen. Vooral vrouwen krijgen hiermee te maken, aangezien zij het leeuwendeel van het voedsel produceren. Door jaren ervaring weten ze precies welke zaden en landbouwmiddelen nodig zijn en hoe ze zich kunnen wapenen tegen droogte. Toch wordt deze kennis onvoldoende benut en worden vrouwen vaak buitengesloten uit dorpsraden of andere besluitvormingsorganen. Ook hebben vrouwen in Malawi vaak geen toegang tot land. Verder worden meisjes vaak gedwongen te stoppen met school en vroeg te trouwen, om hun families te ondersteunen.
Belastingontwijking
Door belastingontwijking van grote (internationale) bedrijven loopt de overheid van Malawi tientallen miljoenen euro’s mis. De vele mensen die in armoede leven hebben vaak geen toegang tot goede gezondheidszorg of goed onderwijs. Deze openbare voorzieningen zouden wel bekostigd kunnen worden als multinationals hun eerlijk aandeel belasting in Malawi zouden betalen.
Bron www.actionaid.nl