Joanna en Tom gaan boodschappen doen in Lusaka en ik rij mee. Ze brengen me naar het busstation in Lusaka. Vanaf Lusaka is het 8 uur rijden naar Livingstone. De bus is vol, met voornamelijk Zambianen en een paar Chinezen, die ook hier allemaal hun mondkapje op hebben? Het is een belevenis op zich. Zodra de bus begint te rijden staat er iemand op met een boek in zijn hand, dat blijkt de bijbel te zijn. Er volgt op luide toon een gebed, de hele bus moet het horen en aangezien hij vooraan staat en ik dichtbij hem zit, klinkt het alsof hij God om hulp gilt. Maar goed, een gebed voor een veilige reis kan nooit kwaad. Vervolgens blijft hij nog luidkeels minstens een half uur uit de bijbel voordragen. Hallelujah! Praise the Lord!
Tijdens de hele reis staat er gospel muziek op, wat leuk is maar na een paar uur wel een beetje veel van het goede is. Het staat zo hard dat ik ‘Jesus, our savior’ door mijn oortjes heen hoor, want die heb ik inmiddels opgezet om een beetje te ontsnappen aan deze gospelshow.
Dan staat er op een gegeven moment ook nog een verkoper van voedingssupplementen op. Eerste wat hij aanprijst zijn detox tabletten. Moet je nuchter nemen in de ochtend met water en daar ga je van overgeven, je moet dan wel gewoon tussen het kotsen door water blijven drinken, dat benadrukt hij ongeveer 20 keer. Zo wordt je helemaal gereinigd van binnen. Detox op zijn Zambiaans. Dit moet je 6 keer per jaar doen, vegetariërs hoeven maar 3 x per jaar. Die zijn schoner van binnen, zegt hij. Hij is al een half uur aan de praat en ik denk dat hij klaar is maar nee, hij heeft nog een supplement, een gifgroen poeder in een potje, wat overal goed voor is. Vooral als je dit preventief neemt. Dan krijg je geen hoge bloeddruk, geen artritis, je nieren en je lever blijven er schoon van en ook cholesterol blijft mooi laag en het mooiste van alles, je hart blijft er van kloppen. Prachtig verhaal, ik moet zeggen dat hij het geweldig brengt. Helaas koopt niemand iets. Vind ik dan wel weer sneu, hij deed echt zijn best.
Ik slaap in Fawlty Towers, een backpackers hostel in Livingstone, geheel in de stijl van John Cleese. Ik blijf hier een week en trek op met Angela, een Duitse vrouw uit München, die ook alleen reist en zeker niet voor het eerst. Zij gaat elke 2 jaar een paar maanden op reis en heeft al heel veel van de wereld gezien. De lodges aan de Zambezi zijn duur om te verblijven, maar je kunt er wel heen om op een mooi terras onder het genot van een cocktail van het uitzicht en de zonsondergang te genieten.
De Victoria Falls zijn vlakbij. Deze watervallen zijn de breedste van Afrika. Zij vormen een watergordijn van 1708 meter breed en 100 meter hoog en hebben een maximale valhoogte van 128 meter. Per minuut valt er 500 miljoen liter water over de rotswand. Het is nu wat minder door de aanhoudende droogte, maar zeker nog zeer indrukwekkend. Er waren namelijk verhalen in omloop dat de Falls helemaal droog zouden staan. De oude naam in het Kololo is Mosi-oa-Tunya, wat ‘The smoke that thunders’ betekent. Het geweld waarmee het water naar beneden valt maakt een oorverdovend geluid en geeft ‘wolken’ van waterdruppels af. Op sommige plekken regent het voortdurend door de waternevel. Nu begrijp ik ook waarom je bij de ingang regenjassen kan huren.
Ik heb hier in Livingstone een afspraak met Lloyd van de Ecogreen Foundation. Lloyd is een voormalig charcoal verkoper maar heeft ingezien dat dit desastreus is voor het milieu. Hij heeft het roer omgegooid en zet zich nu in voor het milieu door middel van een bomen kwekerij of tree nursery zoals ze het hier noemen. Hij heeft inmiddels een stuk land op 20 km buiten Livingstone. Blijkt dat hij vanaf volgende week al 2 vrijwilligers heeft die 2 maanden blijven en hij heeft geen ruimte om mij onderdak te bieden. Jammer! Dit is een mooie video over zijn project, 'Lloyd's payback to nature.'
Ik reis door met de bus via Kazungula naar naar Kasane in Botswana. De bus heeft wat vertraging, slechts 1,5 uur. Ik raak aan de praat met een man uit Tanzania die naar Gabarone reist. Hij is jarenlang gids geweest op de Kilimanjaro. En hij kent het Endulen ziekenhuis in Tanzania waar ik in 2010 gewerkt heb, de wereld is klein. Ik stap uit op een terrein dat vol staat met grote vrachtwagens in een enorme modderpoel. Het heeft hier duidelijk geregend. Op naar het immigratie kantoortje. Inmiddels draagt een vrij dronken type mijn rugzak al. Ik krijg een exit stempel Zambia in het paspoort. Ik wissel nog 30 dollar in Pula, de munteenheid in Botswana. Dan is het een stuk lopen naar een veerpont.
De grens wordt namelijk gevormd door de Lower Zambezi rivier. De pont oogt wat gammel maar is goed genoeg om een grote truck mee over te varen. Er kan er maar één tegelijk op de pont. Soms staan de trucks hier wel een week te wachten! In de verte is een brug in aanbouw, voor 75% klaar. Dat zal wel schelen. Inmiddels heb ik de dronken man 20 kwa gegeven en weggestuurd. Na een half uurtje wachten in de brandende zon gaat de pont naar de overkant. Daar is het 500 meter lopen naar de douane, voor het volgende visum voor Botswana. Ik neem een taxi naar het Chiloto Guesthouse. Het ziet er hier, ondanks de droogte toch behoorlijk groen uit. En de warthogs lopen hier gewoon over straat en langs de kant van de weg te scharrelen. Kasane ligt namelijk aan de rand van het Chobe national Park.
Ik boek een game drive in de ochtend en een boat cruise in de middag over de Chobe rivier. Het is laagseizoen en heel stil, dus ik ga samen met 2 gidsen op pad. Dat voelt best luxe. Om 06:00 uur start de game drive in de stromende regen. Ik krijg een grote poncho. Het is hier, door de regen, een stuk groener, dus de kans om wildlife te zien is een stuk kleiner. De dieren zijn nu niet genoodzaakt om naar de rivier te komen, er is nu overal water. Maar ik heb geluk, ik zie veel olifanten en 2 leeuwen. En ook een enorme familie baboons.
De boat cruise is ook prachtig, wat een mooi gebied. Meermalen zie ik spelende olifanten in het water en met de boot kun je dichtbij komen.
Ik reis door naar Maun, wat met de bus nogal een onderneming is, maar Kasane heeft een vliegveld, dus ik vlieg voor 65 euro in 50 minuten naar Maun. Ik had in Maun een Wildlife Conservation Programma geboekt via GoVolunteerAfrica. Maar om duistere redenen wordt dit 3 dagen van tevoren gecanceld. Wat nu te doen. In Botswana zijn maar 4 workaway hosts, waarvan er één al vol zit en de andere drie reageren helaas niet. Ik had via Facebook een oproep gedaan op de groep Wereldvrouwen en via via kom ik in contact met Katja Visser. Zij woont sinds een jaar met haar man in Botswana op de Phazama Farm.
Helaas leveren haar contacten hier geen plek op, maar via de manager van The Old Bridge Backpackers kom ik uiteindelijk terecht bij Maun Animal Welfare. Hier worden voornamelijk honden, maar ook wel katten, ontwormd en gevaccineerd tegen een aantal ziektes, waaronder ook rabies. Er was hier zelfs een rabies uitbraak in Maun. Ook wordt er aan de lopende band gecastreerd en gesteriliseerd. De kliniek draait op donaties en vrijwilligers en alle behandelingen zijn gratis. Er zijn nu twee dierenartsen uit Nederland en een dierenarts uit Engeland die hier vrijwillig een aantal weken werken.
Alhoewel de mensen hier honden en katten hebben wordt er niet zo goed voor gezorgd als in Nederland. Lastig te beoordelen of dit desinteresse of onwetenheid is. In ieder geval komen ze wel naar de kliniek om hun hond of kat te laten behandelen. Ik zie veel uitgedroogde, ondervoede honden met soms akelige wonden. En ik heb nog nooit zo veel teken gezien. Ook worden er honden gebracht die aangereden zijn en een poot gebroken hebben. Die worden hier dan geamputeerd. Ik organiseer de medicatie kast, ruim een en ander op en verleen hand- en spandiensten bij operaties. En ik geef elke 2 uur twee kleine kittens de fles en zorg voor Smash, een schattig puppy die veel te mager is en niet wil eten en uiteindelijk een sonde krijgt. Heel lief, maar ik geef toch de voorkeur aan werken met mensen.
In het weekend volgt er een 2-daagse trip naar het Moremi Game Reserve naar Xakanaka Camp in de Okavango Delta. De delta is erg droog en het is ver rijden naar het water over uitgestrekte zandwegen door vlaktes met lage begroeïng. Wat ook heel goed te zien tijdens de vlucht die ik over een deel van de Delta maak. En weer worden er 4 leeuwen gespot, slapend onder een boom. En ook hier een variatie olifanten, zebra’s, giraffen, buffels, antilopen, zebra’s en vele vogels. Aan het eind van de dag volgt een boottocht over een deel van de delta met uiteraard hippo’s. Van game drives krijg je nooit genoeg!
The data from Hydrological Services Namibia's flood bulletin confirms that the 2018-2019 rainy season was one of the driest in 38 years. The bulletin reports that most of the catchment of the Okavango River Basin was this season characterised by “lower than normal rains due to delayed and erratic onset of rains”.
Of dit nu wel of niet het gevolg is van climate change daar zijn de meningen over verdeeld. Maar dat het droog is en te weinig regent is een feit. Het zou nu regentijd moeten zijn in Botswana maar op een enkele lokale regenbui na is het warm en droog.
ONDERTUSSEN BIJ MOTHERS HEART UGANDA
Chris, een vrijwilliger uit Duitsland, is samen met zijn vader en 15 andere vrijwilligers naar The Golden Hill gekomen om ook daadwerkelijk de handen uit de mouwen te steken. Zij sponsoren het volgende gebouw voor primary 5 en 6. Dit gaat gebouwd worden op het stuk grond dat mijn broer Willem en zijn collega's gesponsord hebben. Echt een geweldig initiatief.